معرفی رشته محیط زیست، گرایش آموزش محیط زیست

آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه جهت یافتن مناسب ترین نظام ارائه مطالب و نحوه فعالیت ها و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقاء آگاهی و دانش محیط زیستی در سطح جامعه می باشد تا از این طریق هر فرد در جامعه، خود را از طریق احترام گذاشتن به طبیعت، مسؤول در حفظ و حمایت از محیط زیست بداند. در کشور ما که نسل جوان آن بیشترین درصد جمعیت را تشکیل می دهد، آموزش محیط زیست می تواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ محیط زیستی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. آشنائی دانشجویان با اصول و مبانی آموزش محیط زیست می تواند روحیه سازگاری و حفاظت از منابع طبیعی را در آن ها تقویت کرده و حس مسئولیت پذیری را در زمینه های فردی و حرفه ای در آنان افزایش دهد. بنابراین جایگاه آموزش های محیط زیستی، فرصت ها و چالش های فراروی نظام آموزش عالی و نقش آموزش های محیط زیستی به عنوان یک فرصت در شکل دهی دیدگاه دانشجویان در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. دانش آموختگان آموزش محیط زیست قابلیت های لازم را خواهند داشت تا به آموزش در گرایشهای متناظر در دوره های علمی مرتبط بپردازند و نیز قادر خواهند بود با انجام پژوهش های بنیادین و کاربردی در بخش های متنوع سازمانی، صنعتی، اجتماعی، اداری، آموزشی به عنوان تسهیل گر، مربی، پژوهش گر، مدیر، برنامه ریز، ارزشیاب و یا سرپرست واحدهای آموزش محیط زیست انجام وظیفه نمایند.

حفاظت از محیط زیست پیش از آن که محصول قوانین حقوقی باشد محصول آموزش است، بنابراین ابتدا باید آموزش صحیح ارائه شود و بعد از آن به وضع قوانین حقوقی مبادرت گردد. همانطور که از نام محیط زیست مشخص است، این رشته متشکل از طیف وسیعی از زمینه های مختلف علمی است. موضوعات و محتواهای مختلفی نظیر هوا، آب، فاضلاب، پساب، خاک، پسماند، جنگل، مرتع، آبزیان، حیات وحش، شهر، روستا، کوهستان و خیلی دیگر از موارد در بطن این واژه نهفته می باشند. همچنین رشته های مختلف علمی از مباحث کاملا مهندسی نظیر عمران و شیمی تا مباحث تجربی مانند بوم شناسی، برنامه ریزی شهری و روستائی، جغرافیا، منابع تجدیدشونده، کشاورزی، علوم و ... در این طیف مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرند. آموزش این طیف وسیع از علوم هم اکنون در رشته های مختلف و نیز در رشته های محیط زیست صورت می گیرد. از طرفی دستیابی به حفاظت و بهسازی محیط زیست در گرو توجه و توسعه علمی هر کدام از این رشته های علمی به صورت جداگانه و همچنین در ارتباط باهم می باشد. هرگونه نارسایی و عدم توجه به مباحث محیط زیستی، صدمات جبران ناپذیری را برای جامعه و آیندگان به عنوان وارثان زمین به همراه خواهد داشت. در این زمینه می بایست از پتانسیل مردم و مشارکت عمومی بهره بردای نمود و با آموزش های محیط زیستی یکایک افراد جامعه را نسبت به حفظ محیط زیست، مدیریت مصرف انرژی، همکاری با مسوولان ذیریط در زمینه صیانت از محیط زیست و امر به معروف در زمینه نحوه حفاظت از گونه های گیاهی، جانوری، آب و هوا و ... آگاه ساخت.

با توجه به کمبود وجود متخصصان آموزش محیط زیست در سطح جامعه تربیت متخصصان به منظور رفع این مهم، یکی از مهمترین ضرورت های مورد نظر است.

از جمله فعالیتهای مرتبط با تخصص آموزش محیط زیست می توان به ارائه طرح های مختلف در زمینه فعالیت های آموزشی زیست محیطی، برنامه ریزی و اجرای فعالیت های آموزشی به منظور آشنا نمودن عموم مردم نسبت به محیط زیست و مسائل و مشکلات آن، تدوین برنامه های آموزش زیست محیطی کوتاه مدت و بلند مدت بر اساس تفکر و بینش حفاظت محیط زیست برای سطوح مختلف جامعه، تدریس مسائل محیط زیستی در بین اقشار مختلف جامعه، ارزشیابی برنامه های آموزش محیط زیستی، نظارت، هدایت و اجرای برنامه های آموزش محیط زیستی و ...اشاره کرد. همچنین دانش آموختگان این رشته آموزش های کاملا تخصصی در زمینه مباحث محیط زیستی و نیز فنون آموزش و تدریس مباحث محیط زیستی را خواهند دید. مباحث مطرح در زمینه محیط زیست در برگیرنده مباحث مهندسی، بوم شناسی، برنامه ریزی و به طور کلی در سه حوزه مهندسی، تجربی و انسانی خواهد بود. بنابراین می توان گفت که این دانشجویان طیف وسیعی از آموزش ها را دریافت خواهند کرد که می تواند توانائی این افراد را به میزان زیادی افزایش دهد. پیش بینی می گردد این افراد بتوانند در موارد زیر به ارائه خدمت بپردازند:

- آموزش دروس محیط زیست، بهداشت و زیست شناسی در آموزش و پرورش

- آموزش دروس مرتبط با محیط زیست در سطح کارشناسی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها

- اشتغال در شرکت های مهندسی مشاور در زمینه محیط زیست، برنامه ریزی، جغرافیا، آمایش سرزمین و..

- اشتغال در بخش های مرتبط محیط زیستی در ادارات دولتی

- اشتغال در بخش های آموزشی ادارات و شرکت های دولتی

- راه اندازی موسسات آموزشی- تحقیقاتی در زمینه محیط زیست